Σάββατο 30 Ιουνίου 2012

Η ανωτέρα μας μόρφωση


"Μήν έχετε υπερβολική εμπιστοσύνη στην ανώτερη μόρφωση που αποκτήσατε στον κόσμο. Ο πολιτισμός στον οποίο ζούμε είναι κουλτούρα της πτώσεως"

Από τό "Περί Πνεύματος καί Ζωής" του αρχιμανδρίτου Σωφρονίου Σαχαρωφ.

Κυριακή 24 Ιουνίου 2012

Εγώ, ο βδελυρός αποστάτης της Αγάπης Σου

Εγω, ο αποστάτης,
σαράντα χρόνια μακριά Σου,
αρνητής καί αντίπαλός Σου,
βδέλυγμα και σκύβαλο,
ασυνείδητο όργανο του αντικειμένου,
στο όνομα μιας δήθεν ελευθερίας..

Καί Εσύ, ο αιώνια χαμένος και εσαεί Εσταυρωμένος,
με στήριζες με την πρόνοιά Σου,
σαράντα χρόνια που Σε αγνοούσα
και Σέ πολεμούσα.
Κι ας Σε πονούσαν τα καρφιά που Σού κάρφωνα.
Με στήριζες πάνω από τον σταυρό που Σού ετοίμασα,
εγώ, τό βδέλυγμα της αποστασίας

Καί δεν μού έστειλες τον μεγάλο πειρασμό..
«Πάτερ, άφες αυτόν, ού γαρ οίδε τι ποιεί»

Περίμενες.

Περίμενες 40 χρόνια τον άσωτο να επιστρέψει.

Τον άσωτο, τον αποστάτη, το άρρωστό Σου το παιδί,
πού πέθαινε μακριά σου, σαράντα τόσα χρόνια.
Και όταν, απελπισμένος,  εκέκραξα πρός Σέ,
μέ εισάκουσες.
Με πήρες στην αγκαλιά Σου,
σαν να μην συνέβη τίποτα,
σαράντα τόσα χρόνια.

Με χάιδεψες στοργικά και μού είπες:
«Ελα τώρα, παιδί μου, να σού μάθω δύο πράγματα: Πώς να Με αγαπάς με όλη σου την ύπαρξη
και πώς να αγαπάς τον πλησίον σου ως σεαυτόν.
Ινα ήτε έν, ως καί Ημείς έν Εσμέν»

Εγώ, το αχάριστο βδέλυγμα της αποστασίας,
Σε παρακαλώ, να με στείλεις στον αιώνιο Άδη που μου αξίζει,
για να μάθω κι από εκεί να αγαπώ τον πλησίον μου ως εμαυτόν,
και Εσένα, με όλο τον νού μου, όλη την καρδιά μου και όλη την δύναμή μου.
«Ότι την ανομία μου εγώ γινώσκω, και η αμαρτία μου ενώπιόν μου εστί διά παντός».

Σάββατο 23 Ιουνίου 2012

Σωφρόνιος Σαχάρωφ: Για την τελειότητα των άλλων

Από το "Περί Πνεύματος και Ζωής" των εκδόσεων ιεράς μονής Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ

188. Είναι εξ ίσου λανθασμένο καί απατηλό να αναμένουμε την τελειότητα μιας ομάδας, όσο και την τελειότητα ενός προσώπου. Πρωτίστως, γιατί και εμείς οι ίδιοι δεν έχουμε αληθινή και ορθή ιδέα για το τί ακριβώς είναι η τελειότητα. Καί ύστερα, γιατί η τελειότητα είναι η κατάσταση της πλήρους ομοιώσεως με τόν Χριστό.

Πέμπτη 21 Ιουνίου 2012

« ΟΨΟΜΕΘΑ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΚΑΘΩΣ ΕΣΤΙ»: Πόσο είναι δυνατόν να μας γνωρίσει τόν Εαυτό Του ο Θεός;


Από τό βιβλίο του Αρχιμανδρίτου ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ (Σαχάρωφ), « ΟΨΟΜΕΘΑ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΚΑΘΩΣ ΕΣΤΙ», εκδόσεων Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας, Ε’ έκδοση 2010, στην δημοτική. Οι τονισμοί δικοί μου (Γ.Π)
    σ. 140: « ..Ἡ  γνώση τοῦ Θεοῦ από μᾶς τίς κτιστές ὑποστάσεις εἷναι διμερής πράξη: πράξη αὐτοῦ πού τήν Παρέχει καί αὐτοῦ πού τήν δέχεται. Ἡ γνώση αὐτή ἔχει πάντοτε προσωπικό καί ὄχι ἀντικειμενικό χαρακτήρα…»

  «..Μετά τή δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου ὁ Κύριος δέν ἐνεργεῖ πλέον Μόνος, άλλά πάντοτε σέ συμφωνία μέ τό κτίσμα Του. Ἡ πορεία τῆς τελειώσεώς μας πραγματοποιεῖται μέ τή συνάντηση δύο θελήσεων: τοῦ Δημιουργοῦ καί τοῦ δημιουργήματος. Ἡ γνώση τοῦ Ζῶντος Θεοῦ μᾶς μεταδίδεται στήν πράξη τῆς ἑνώσεως μας μέ Αὐτόν στό ἴδιο Του τό Εἶναι. Ἡ πράξη αὐτή τῆς «ἑνώσεως» εἶναι ἀποτέλεσμα ἀμοιβαίας ἀγάπης πού διανοίγει τήν καρδιά μας, ὅλη τήν ὕπαρξή μας, στήν πληρότητά της. Ἄν ὅμως ἐμεῖς Τοῦ προσφέρουμε μέρος μόνον τῆς ζωῆς μας, τότε δέν πρέπει νά περιμένουμε ὅτι Αὐτός, ὁ Ἄναρχος, θα μᾶς ἀποκαλυφθεῖ σέ ὅλο Του τό πλήρωμα, καί μάλιστα μέ τρόπο ἀναφαίρετο στούς αἰῶνες. Ὁ Κύριος εἶναι ἀνέκφραστα οἰκτίρμων, ἀλλά λαμβάνει ὑπ᾿ ὄψιν Του τό μέτρο τῆς παράδοσης τοῦ ἑαυτοῦ μας σέ Αὐτόν. μέ ἄλλα λόγια: Δίδεται σέ μᾶς τόσο, ὅσο ἐμεῖς εἴμαστε ἕτοιμοι νά Τόν δεχθοῦμε.."

Κυριακή 10 Ιουνίου 2012

Ανθρώπινη ελευθερία και θέλημα του Θεού

Από τό "Αντίφωνο" και το "Πέρα από τό άτομο"

 

π. Ευάγγελος Γκανάς
Οι δρόμοι του Παρισιού αντηχούσαν το Μάιο του 1968 από μια σειρά άλλοτε εμπρηστικών κι άλλοτε σαρκαστικών συνθημάτων, τα οποία εξέφραζαν με τον πλέον εύγλωττο τρόπο την αντίθεση μιας γενιάς μάλλον καλοαναθρεμμένων γόνων της ευημερούσας δυτικής κοινωνίας, απέναντι στη ρηχή και αποπνικτική ευζωία που οι γεννήτορες τους τούς είχαν κληρονομήσει. Ανάμεσα στα ποικίλα αιτήματα αυτής της εξεγερμένης γενιάς κεντρική θέση κατείχε το επίκαιρο, ήδη από τα χρόνια του Διαφωτισμού, αίτημα για ελευθερία. Κι αυτή η ελευθερία νοούνταν πρωτίστως υπό την έννοια της «αρνητικής» ελευθερίας, όπως την ονομάζουν οι ιστορικοί των ιδεών, δηλαδή υπό την έννοια της εξάλειψης κάθε νόμου, ορίου η περιορισμού που θεωρούνταν πως καταστέλλει την εκδίπλωσή της. Δυο συνθήματα εξέφρασαν αυτό το αίσθημα με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο. Κατ’ αρχήν το λακωνικό και απόλυτο: «απαγορεύεται το απαγορεύεται». Και συνοδευτικά ένα πιο περιφραστικό που ερμήνευε το προηγούμενο: «η ελευθερία δεν είναι αγαθό που μας ανήκει. Είναι αυτό που μας εμπόδισαν να αποκτήσουμε οι νόμοι, οι προκαταλήψεις, η άγνοια».
Η έκρηξη αυτή όμως, καθώς και άλλες ανάλογες εξελίξεις της δεκαετίας του 1960 στις οποίες σήμερα αναφερόμαστε ως «πολιτιστική επανάσταση», έχουν τις απαρχές τους πολύ νωρίτερα στην ιστορική εξέλιξη. Η κεντρική προμετωπίδα του Διαφωτισμού όπως την εξέφρασε ο Kant με τη φράση sapere aude, τόλμησε να χρησιμοποιήσεις τη λογική σου,  έφερε εντός της όλο τον απελευθερωτικό αέρα της εξέγερσης ενάντια στην αυθεντία της παράδοσης. Μιας παράδοσης που νοούνταν κυρίως ως η εκκλησιαστική αυθεντία, η δεσμευτική για όλους ερμηνεία του θεϊκού θελήματος. Αυτό βέβαια δεν σήμανε την εξάλειψη κάθε ορίου και κάθε κανονιστικής προοπτικής. Ο συνεπής μηδενισμός, αν και διατυπώθηκε με ενάργεια στο χώρο της φιλοσοφίας, δεν μπόρεσε ποτέ να αποκτήσει αξιοσημείωτη κοινωνική παρουσία. Μια κοινωνία χρειαζόταν νόημα για να αυτοσυντηρείται κι αυτό μόνο ένα σύστημα κανόνων και αξιών μπορούσε να εγγυηθεί.

Κυριακή 3 Ιουνίου 2012

Μεσογαίας Νικόλαος: «Ήρθε η ώρα που πρέπει να ξυπνήσουμε»

Από το ιστολόγιο "Ανατολική Αττική news" 


lo012 «Το Ευρωπαϊκό όραμα μετατράπηκε σε εφιαλτικό όνειρο. Οι πολιτικές υποσχέσεις μεταμφιέστηκαν σε ανόητα ψέματα, ακατανόητα επιχειρήματα και αδικαιολόγητες επιλογές», αναφέρει μεταξύ άλλων σε εγκύκλιο σημείωμα του, ο Σεβ. Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος.
Ο κ. Νικόλαος για ακόμη μια φορά στέλνει μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση τονίζοντας, ότι «Κάναμε το λάθος να ελπίσουμε εκεί που δεν έπρεπε. Κάναμε τον κόπο να ψηφίσουμε αυτούς που δεν αξίζουν. Κάνουμε το έγκλημα να μη μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Τελικά ούτε κυβέρνηση βλέπουμε ούτε αληθινούς ηγέτες και άρχοντες διακρίνουμε ούτε λύσεις διαφαίνονται».

Διαβάστε ολόκληρη την εγκύκλιο του Μητροπολίτη:
Πέρασε η κατανυκτική περίοδος του Τριωδίου, γιορτάσαμε το Πάσχα και την Ανάσταση του Κυρίου και ήδη ολοκληρώνεται και το Πεντηκοστάριο. Γιορτές γεμάτες νόημα, ευκαιρίες πλημμυρισμένες από επαγγελίες χαράς και ελπίδας, χαραγμένες από αλήθεια και προοπτική πνευματικής ελευθερίας.
Αλήθειες όπως η ψηλάφηση του Θεού από τον Θωμά, η θέα του Αναστάντος από τις Μυροφόρες, η συνάντησή Του με τους μαθητές, η συνομιλία και η φανέρωσή Του με τους δύο προς Εμμαούς, η έκχυση του Αγίου Πνεύματος που γιορτάζουμε σήμερα, προσφέρονται όχι για να τις ακούσουμε ως ιστορικές περιγραφές, ούτε για να τις παραδεχθούμε ως θρησκευτικά ιδεολογήματα, αλλά για να τις πιστεύσουμε και να διηθήσουν όλες τις λεπτομέρειες της ζωής μας.
Αυτός είναι ο κόσμος του Θεού που η Εκκλησία μας προτείνει για τον καθένα μας χωριστά και για όλους μαζί ως κοινωνία και ως οικουμένη.
Δίπλα σε αυτήν την πρόταση ζωής και ήθους στέκεται η θλιβερή εμπειρία της κοσμικής πραγματικότητος, όπως τη ζούμε στις μέρες μας. Μια κατάσταση χωρίς όραμα, χωρίς ελπίδα, χωρίς φως.
Η ανθρώπινη αποτυχία σε όλη της την έκταση. Το οικονομικό σύστημα σε κατάρρευση. Το Ευρωπαϊκό όραμα μετατράπηκε σε εφιαλτικό όνειρο.
Οι πολιτικές υποχέσεις μεταμφιέστηκαν σε ανόητα ψέματα, ακατανόητα επιχειρήματα και αδικαιολόγητες επιλογές. Ένας κόσμος δίχως τόλμη και ηρωϊσμό, δίχως εξυπνάδα και πρωτοτυπία, δίχως ποιότητα και πειστικότητα, δίχως πνεύμα και ζωή.
Ο ψευτοθεός της δημοκρατίας και των ατομικών δικαιωμάτων εκφυλίσθηκε σε δικαίωμα εκλο-γικής επιλογής ανάμεσα σε καταστροφικά σενάρια και σε ανίκανους διαχειριστές της καθημερινότητάς μας.
Την ιστορική δόξα του παρελθόντος μας τη διαδέχθηκε ο παγκόσμιος διασυρμός μας και οι συνεχείς απειλές. Το μόνο που πλέον γεννά η χώρα μας είναι αδιέξοδα και αναξιοπιστία, ασυνεννοησία και ακυβερνησία.
Οι μισθοί και οι συντάξεις περικόπηκαν, τα επιδόματα αφαιρέθηκαν, τα χρέη αυξήθηκαν, τα σπίτια μας φορολογήθηκαν, τα συσσίτια πλήθυναν, η φτώχεια και η ανέχεια περίσσεψαν, οι άνεργοι συναγωνίζονται σε αριθμούς τους εργαζόμενους, οι γέροντες αγωνιούν, οι νέοι ξενητεύονται, οι αναπνοές μας περιορίσθηκαν, οι ελπίδες μας στέρεψαν, τα οράματα πέθαναν.
«Τα γαρ έθνη και οι βασιλείς οίτινες ου δουλεύσουσί σοι απολούνται» (Ησ. ξ 12) και «φυλή ανόμων ερημωθήσεται» (Σοφ. Σειράχ ιστ 4). Αυτό παθαμε.
Εγκαταλείψαμε τον Θεό και ζούμε την ερήμωση και την απώλειά μας. Η παιδεία μας χωρίς αγωγή, η ιστορία μας χωρίς δόξα, η Εκκλησία μας χωρίς ομορφιά, η ζωή μας χωρίς αλήθεια, η πορεία μας χωρίς αξία. Αυτή είναι η αιτία του σημερινού μας καταντήματος. Και δεν το έχουμε καταλάβει. Το γκρέμισμα των πνευματικών θεμελίων μας συνεχίζεται απρόσκοπτα. Κάναμε το λάθος να ελπίσουμε εκεί που δεν έπρεπε. Κάναμε τον κόπο να ψηφίσουμε αυτούς που δεν αξίζουν. Κάνουμε το έγκλημα να μη μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Τελικά ούτε κυβέρνηση βλέπουμε ούτε αληθινούς ηγέτες και άρχοντες διακρίνουμε ούτε λύσεις διαφαίνονται. Όπως γράφει κάπου ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, «ο πλους εν νυκτί, πυρσός ουδαμού, Χριστός καθεύδει», η πορεία μας είναι στο σκοτάδι, φως πουθενά, και ο Χριστός κοιμάται...
Όχι, όμως αγαπητοί μου, αδελφοί∙ ο Χριστός δεν κοιμάται. Εμείς βυθι- σθήκαμε σε λησμοσύνη και σε βαθύ ύπνο. Εμείς κοιμόμαστε. Γι’ αυτό «ώρα ημάς εκ του ύπνου εγερθήναι» (Ρωμ. ιγ 11).
Καιρός να ξυπνήσουμε. Η μέρα δεν θα έρθει από μόνη της. Αυτή τη μέρα θα την φέρουμε εμείς∙ και μάλιστα όχι τόσο με τα σωστά έργα η τις ορθές επιλογές μας, όσο με την ομολογία της πίστης και την προσευχή μας.
Οι κοσμικές πολιτικές επιλογές προσδοκούν «πότε θα κάνει ξαστεριά»∙ δεν μπορούν να μας βγάλουν από τη νύχτα, ελπίζουν σε αστεράκια. Εμείς προσδοκούμε ημέρα με ήλιο, τον Ήλιο της δικαιο-σύνης.
Δεν προσδοκούμε έναν θεό που θα μας λύσει τα επίγεια προβλήματα για να Τον ξαναξεχάσουμε∙ ούτε θα αμνηστεύσει τα λάθη μας για να τα επαναλάβουμε. Πιστεύουμε στον Χριστό, στον αληθινό Θεό για να δεχθεί τη μετάνοιά μας και την πίστη μας, για να τις ποτίσει με τη χάρι Του και έτσι να φανερώσει την παρουσία Του.
Ναι! Είναι δυνατόν μέσα από το σημερινό κατάντημα να προκύψει δόξα και μεγάλη ευλογία, διότι «Μακάριον έθνος ου εστι Κύριος ο Θεός αυτού» (Ψαλμ. λβ 12)∙ μακάριο και ευλογημένο είναι το έθνος που έχει τον αληθινό Θεό ως Κύριό Του.
Αυτή είναι μια αιώνια αλήθεια που δεν ερμηνεύεται τόσο λογικά, όσο επαληθεύεται ιστορικά και δικαιολο-γείται πνευματικά. Ο δρόμος του Θεού παραμένει πάντα ανοιχτός.
Ήρθε η ώρα που πρέπει να ξυπνήσουμε. Ας αρχίσουμε με εκτενείς προσευχές και λιτανείες.
Όχι για να γλιτώσουμε από την καταστροφή. Όχι για να μας απαλλάξουν από τα μνημόνια. Όχι για να μας σβήσουν τα χρέη. Όχι για να μειωθεί η ανεργία. Όχι για να ξεφύγουμε την χρεωκοπία. Αυτά ξέρει ο Θεός αν και πως και πότε θα τα φτιάξει.
Αυτό που χρειαζόμαστε είναι πρώτον∙ όσοι αληθινά πιστεύουμε να μετανοήσουμε.
Να μετανοήσουμε διότι Τον ξεχάσαμε, διότι Τον εγκαταλείψαμε, Τον περιφρονήσαμε, Τον πολεμή-σαμε, απορρίψαμε τον δρόμο και τις εντολές Του. Ακόμη και όσοι Τον ομολογούμε, δυστυχώς επιλέξαμε να ζήσουμε χωρίς τη δύναμή Του.
Καλούμαστε να Τον δοξάσουμε όχι για τις επίγειες χαρές μας. Δεν υπάρχουν πλέον τέτοιες.
Να Τον δοξάσουμε για την παρουσία και την αλή-θεια Του, για το έλεος και την αγάπη Του∙ για τη μακροθυμία Του.
Καλούμαστε να Τον ομολογήσουμε σήμερα. Να ομολογήσουμε ότι «ούτοι εν άρμασι και ούτοι εν ίπποις, ημείς δε εν ονόματι Κυρίου Θεού ημών μεγαλυνθησόμεθα» (Ψαλμ. ιθ 8). Ελπίδα μας και επιστηριγμός μας είναι το όνομα του Θεού και μόνον.
Αυτός είναι το μέλλον μας και η προοπτική μας.
Και τέλος, καλούμαστε να ζητήσουμε ο Κύριος να αναδείξει άρχοντες ικανούς να αναλάβουν τις ευθύνες του τόπου μας, την προστασία της ιστορίας μας, τον σεβασμό της πίστης και της παράδοσής μας∙ ηγέτες με φόβο Θεού, με νουν Χριστού, ανιδιοτελείς πατριώτες με ξεκάθαρη προαίρεση, πολιτική σύνεση και ηρωική βούληση, διότι τέτοιους χρειαζόμαστε, μόνο τέτοιους μπορούμε να ψηφίσουμε και τέτοιους μόνο αξίζει αυτό που ονομάζεται Ελληνική ταυτό-τητα και Ορθόδοξη συνείδηση.
Παράλληλα, η δική μας γενιά, που και αυτή φαίνεται ανίκανη να υλο-ποιήσει το Τάμα των προγόνων μας, πρέπει οπωσδήποτε να το ανανεώσει με ένα νέο Τάμα. Τώρα που πεινάμε, τώρα να κτίσουμε τον ναό του Τάματός μας.
Όπως η Ορθόδοξη Αλβανία στο κέντρο των Τιράνων αυτές τις μέρες εγκαι-νιάζει το Πνευματικό Κέντρο της πίστης της, όπως οι Σέρβοι στο Βελιγράδι, οι Ρουμάνοι στο Βουκουρέστι και οι Ρώσοι στη Μόσχα, πρόσφατα μέσα στη φτώχεια τους έκτισαν τους ναούς του Σωτήρος και των Αγίων τους, κατά μείζονα λόγο εμείς τώρα πρέπει να εκπληρώσουμε το παλιό και το σύγχρονο Τάμα μας. Αυτό αξίζει περισσότερο και από τις προσευχές μας.
Γιατί τις συνοδεύει και με έργα. Σήμερα πρέπει να δείξουμε ότι περισσότερο από το να συντηρήσουμε το σώμα μας έχουμε ανάγκη να ζωογονήσουμε την πίστη μας.
Αυτό που μας λείπει δεν είναι η υλική τροφή, αλλά η σχέση μας με το πρόσωπο του Χριστού.
Αυτό που αποτελεί τη δοκιμασία μας δεν είναι η φτω-χεια και η πείνα μας, αλλά η αποξένωση από τον Θεό και η στέρησή Του.
Σας καλώ λοιπόν όλους, αγαπητοί μου αδελφοί, όσοι συμμερίζεστε αυτή την ανάγκη, όσοι συντηρούμε ψήγματα πίστης μέσα μας, να επιρρίψου-με την ελπίδα μας «επί τον Κύριον», λιτανεύοντες και προσευχόμενοι.
Να ομολογήσουμε με συντριβή την απομάκρυνσή μας από το θέλημα του Θεού και τη διάθεση της επιστροφής μας στην αδιάψευστη ελπίδα Του∙ στα δωμάτιά μας μόνοι με δάκρυα στα μάτια, στους ναούς μας όλοι μαζί με προσευχές και ολονύκτιες δεήσεις, ενδεχομένως στους δρόμους και στις πλατείες με κεριά και λαμπάδες.
Αυτά δεν είναι άγνωστα στην ιστορία μας, είναι δοκιμασμένοι δρόμοι στη ζωή του Έθνους και της Εκκλησίας μας.
Η ελπίδα μας, αδελφοί μου, δεν βρίσκεται στις εκλογές της 17ης Ιου-νίου -εκεί ίσως βρίσκεται μέρος μόνον της ευθύνης μας.
Το σύνολο των ελπίδων μας βρίσκεται στη σημερινή εορτή της Πεντηκοστής. Γιατί στα αυτιά μας ηχεί η προτροπή του προφητάνακτος Δαβίδ: «Μη πεποίθατε επ’ άρχοντας επί υιούς ανθρώπων οις ουκ εστι σωτηρία» (Ψαλμ. ιμε 3).
Γιατί δεν πιστεύουμε σε πολιτικούς που αλλάζουν τις υποσχέσεις τους, αλλά στο Πανάγιο Πνεύμα που αλλοιώνει τους μαθητές και «πανσόφους τους αλιείς αναδεικνύει».
Όχι σε αυτούς που διχασμένοι δεν μπορούν να φτιάξουν μια κυβέρνηση, αλλά σε Αυτόν που «εις ενότητα πάντας καλεί».
Όχι στην αλαζονική σύγχυση της σύγχρονης Βαβέλ, αλλά στην καθαρότητα του θελήματος του Θεού. Όχι στις άκαρπες προσπάθειες των ηγετών αυτού του κόσμου, αλλά στην παγκαρπία του Αγίου Πνεύματος.
«Αδελφοί, στήκετε εν τη πίστει, ανδρίζεσθε, κραταιούσθε» (Α Κορ. ιστ 13)
«Ει ο Θεός μεθ’ ημών ουδείς καθ’ ημών»

Σάββατο 2 Ιουνίου 2012

Πεντηκοστήν εορτάζομεν..

Από τό ιστολόγιο των εκδόσεων της Ιεράς Μονής Παναγίας Χρυσοπηγής

 

Πεντηκοστήν εορτάζομεν...

Πρωτ. π. Γεωργίου Δορμπαράκη
Δέκα ἡμέρες μετά τήν ᾽Ανάληψη τοῦ Κυρίου ἡ ᾽Εκκλησία μας ἑορτάζει τό γεγονός τῆς Πεντηκοστῆς, τότε πού τό Πνεῦμα τό ῞Αγιον κατῆλθε καί ἐπιφοίτησε στίς κεφαλές ὅλων τῶν μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ, στά ᾽Ιεροσόλυμα. Μέ τήν ἐπιφοίτηση αὐτή ἀρχίζει ἡ ἱστορία τῆς ᾽Εκκλησίας, γι᾽ αὐτό καί ἡ Πεντηκοστή θεωρεῖται ἡ γενέθλια ἡμέρα της. Ἡ κάθοδος τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος ἀποτελεῖ τήν ἐκπλήρωση τῆς ὑποσχέσεως τοῦ Κυρίου ὅτι θά ἔλθει ἄλλος Παράκλητος μετά τή δική Του ᾽Ανάληψη, ὁ ῾Οποῖος θά μείνει μαζί μέ τούς μαθητές Του καί θά τούς διδάξει καί ὁδηγήσει ῾εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν᾽ (᾽Ιωάν. 16, 13).
Πηγή :Συνοδοιπορία

῎Ετσι τό ῞Αγιον Πνεῦμα ἐρχόμενο στόν κόσμο ῾ὅλον συγκροτεῖ τόν θεσμόν τῆς ᾽Εκκλησίας᾽ καί παραμένει σ᾽ αὐτήν ὡς ἡ ψυχή τῆς ᾽Εκκλησίας. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ᾽Εκκλησία μέ τή διηνεκή παρουσία τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος ζεῖ μία διαρκή Πεντηκοστή. Ζωή λοιπόν στήν ᾽Εκκλησία σημαίνει ζωή ἐν ῾Αγίῳ Πνεύματι, κάτι πού διαπιστώνεται κ α ί στή διδασκαλία τῆς ᾽Εκκλησίας κ α ί στή λατρεία της κ α ί στήν ἀσκητική της ζωή καί πού δέν ἔχει καμμία σχέση μέ τό νομικό-τυπικό πνεῦμα τοῦ ᾽Ιουδαϊσμοῦ ἤ μέ τήν καπηλεία τοῦ Πνεύματος ἀπό τίς διάφορες προτεσταντικές ὁμάδες, ἀλλά εἶναι ἐλευθερία καί ἀγάπη καί παράκληση.

῎Ετσι ἡ ἐμπειρία τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος καί ἡ μετοχή στίς δωρεές Του (πρέπει νά) ἀποτελοῦν στοιχεῖα ζωῆς ὅλων τῶν μελῶν τῆς ᾽Εκκλησίας, δηλ. στήν πραγματικότητα τό κάθε μέλος της, ἄν ὀρθά εἶναι μέλος, πρέπει νά βρίσκεται σέ μία συνεχή κατάσταση ἐκπλήξεως, σέ μία πορεία πνευματικῆς αὐξήσεως, ῾ἀπό δόξης εἰς δόξαν᾽. Διότι ἀκριβῶς εἶναι μέτοχος τοῦ ἀπείρου Θεοῦ - ῾Αγίου Πνεύματος. Μέ τόν τρόπο αὐτό, ὁ πιστός γίνεται ὡς μέλος τῆς ᾽Εκκλησίας πνευματικός. Πνευματικός δέν εἶναι αὐτός πού θεωρεῖται ἔτσι ἀπό τόν πολύ κόσμο: ὁ ἄνθρωπος τῶν γραμμάτων καί τῶν τεχνῶν, ὁ ἐπιστήμονας, ὁ ποιητής, ὁ ἠθοποιός. Μᾶλλον μπορεῖ νά θεωρηθεῖ κι αὐτός πνευματικός, ἀλλά ὄχι μέ τή χριστιανική κατανόηση τοῦ ὅρου: ἀσχολεῖται μέ τό ἀνθρώπινο πνεῦμα καί ὄχι μέ τό ῞Αγιον Πνεῦμα. 

Γιά τούς χριστιανούς λοιπόν ὁ πνευματικός εἶναι αὐτός πού ἔχει ἐμπειρία τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, πού τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ κατοικεῖ σέ αὐτόν. ῾Ὑμεῖς δέ οὐκ ἐστέ ἐν σαρκί, ἀλλ᾽ ἐν Πνεύματι, εἴπερ Πνεῦμα Θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν᾽ λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, γιά νά συνεχίσει: ῾Εἰ δέ τις Πνεῦμα Χριστοῦ οὐκ ἔχει, οὗτος οὔκ ἐστιν αὐτοῦ᾽(Ρωμ. 8,9). Κι ὁ ἅγιος Χρυσόστομος παρατηρεῖ ἐπ᾽ αὐτοῦ ὅτι ὁ ἄνθρωπος λέγεται πνευματικός ῾ἀπό τῆς τοῦ Πνεύματος ἐνεργείας᾽. Μιλώντας ὅμως γιά μετοχή στό ῞Αγιον Πνεῦμα στό χῶρο τῆς Ἐκκλησίας, μιλᾶμε γιά ἕνα γεγονός πού παραπέμπει κατ᾽ εὐθεῖαν στόν ἴδιο τόν Χριστό. 

Ἡ ἐν ῾Αγίῳ Πνεύματι ζωή δηλαδή εἶναι ἡ ἐν Χριστῷ ζωή. Αὐτό συμβαίνει διότι τόν Χριστό Τόν γνωρίζουμε, στό βαθμό πού τό ῞Αγιον Πνεῦμα μέσα στήν ᾽Εκκλησία Τόν φανερώνει στίς καρδιές μας. ῎Αν τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ δέν ἐνεργοῦσε μέσα μας, ἄν ᾽Εκεῖνο δέν μᾶς φώτιζε, ὁ Χριστός μπορεῖ νά εἶχε ἐπιτελέσει τό ἀπολυτρωτικό Του ἔργο γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου, ἀλλά θά παρέμενε ἕνας ξένος γιά ἐμᾶς. ᾽Εκεῖνος πού τό γενικό ἔργο σωτηρίας τοῦ Χριστοῦ τό ἔκανε καί τό κάνει οἰκεῖο, δικό μας, εἶναι τό τρίτο πρόσωπο τῆς ῾Αγίας Τριάδος, τό Παράκλητον Πνεῦμα, τό ῾Οποῖο ὁ Κύριος ἔστειλε στόν κόσμο μετά τήν ἄνοδό Του στούς Οὐρανούς, ἐνεργοποιώντας ἔτσι τήν ἵδρυση τῆς ᾽Εκκλησίας ἀπό ᾽Εκεῖνον ὡς ζωντανοῦ σώματός Του. Ὅπως τό εἶπε, ἄλλωστε, παρηγορώντας τούς μαθητές Του: ῾᾽Εάν ἐγώ μή ἀπέλθω, ὁ Παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρός ὑμᾶς᾽ (᾽Ιωάν. 16, 7).

 ῎Ετσι ὁ ἄνθρωπος εἰσέρχεται στήν ᾽Εκκλησία, καλούμενος οὐσιαστικά ἀπό τόν ῎Ιδιο τόν Θεό - ῾οὐδείς δύναται ἐλθεῖν πρός με, ἐάν μή ὁ πατήρ μου ὁ πέμψας με ἑλκύσῃ αὐτόν᾽ (᾽Ιωάν. 6, 44) - καί εἰσερχόμενος διά τοῦ ἁγίου βαπτίσματος καί τοῦ ἁγίου χρίσματος μετέχει τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖες διακονούμενες ἀπό τό Παράκλητον Πνεῦμα μετά πιά τήν ᾽Ανάληψη τοῦ Χριστοῦ, Τοῦ ἀποκαλύπτουν Αὐτόν στήν καρδιά του, μέ τήν ἔννοια ὅτι τόν ἐνσωματώνουν μέσα στόν ῎Ιδιο κάνοντάς τον μέλος Χριστοῦ. 

Καί γενόμενος ὁ ἄνθρωπος μέλος Χριστοῦ, μετά τήν προσωπική αὐτή Πεντηκοστή του, ὁδηγεῖται κατά φυσικό τρόπο ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ Πατέρα. Γι᾽ αὐτό καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος σημειώνει ὅτι ῾οὐδείς δύναται εἰπεῖν Κύριον ᾽Ιησοῦν, εἰ μή ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ᾽(Α´Κορ. 12,3), ὅπως καί ὁ Κύριος ἀποκάλυψε ὅτι ῾οὐδείς ἔρχεται πρός τόν Πατέρα, εἰ μή δι᾽ ἐμοῦ᾽ (᾽Ιωάν. 14,6). ᾽Από τήν ἄποψη αὐτή κατανοοῦμε ὅτι ὁ Θεός μας εἶναι Θεός τάξεως καί ὄχι ἀκαταστασίας, ὅπως κι ὅτι ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἔχει χαρακτήρα Τριαδικό κι αὐτό σημαίνει ὅτι Θεολογία, Χριστολογία, Πνευματολογία, ᾽Εκκλησιολογία, Σωτηριολογία πᾶνε μαζί στήν ὀρθόδοξη πίστη καί ὁποιαδήποτε διάσπασή τους ἀποκαλύπτει τήν αἵρεση ἤ ὁδηγεῖ σ᾽ αὐτήν, ἄρα στήν ἔκπτωση ἀπό τή ζωή καί τή σωτηρία. 

Καταλαβαίνει λοιπόν κανείς εὔκολα τώρα, γιατί ὁ ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ τόνιζε ὅτι ῾σκοπός τῆς πνευματικῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἀπόκτηση τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος᾽. Γιατί ὅποιος ἔχει τό ῞Αγιον Πνεῦμα ἔχει τόν ῎Ιδιο τόν Τριαδικό Θεό. Τό ἐρώτημα λοιπόν τό ὁποῖο τίθεται εἶναι: πῶς κανείς ἀποκτᾶ τό ῞Αγιον Πνεῦμα; Βεβαίως ἀμέσως ἡ σκέψη μας, ὅπως ὑπονοήθηκε παραπάνω, πηγαίνει στά μυστήρια. Γιατί αὐτά ἀποτελοῦν τούς κρουνούς ἀπό τούς ὁποίους προχέεται ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στούς πιστούς. ᾽Αλλά τά μυστήρια δέν ἐπενεργοῦν θετικά κατά τρόπο μαγικό στούς ἀνθρώπους. 

᾽Απαιτεῖται ἡ προσωπική τους συμμετοχή καί προσπάθεια. Κι ἐδῶ εἰσέρχεται κανείς σ᾽ αὐτό πού ὀνομάζουμε ἀσκητική καθαρή πνευματική ζωή. Ἡ ἀσκητική ζωή, ὡς προσωπικός ἀγώνας τοῦ ἀνθρώπου, ἀποτελεῖ τήν προϋπόθεση γιά νά ἐνεργοποιοῦνται τά μυστήρια πρός σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καί νά μήν καταντοῦν ῾εἰς κρίμα ἤ εἰς κατάκριμα᾽. Μέ τήν παρατήρηση βεβαίως ὅτι καί ὁ ἀγώνας αὐτός δέν γίνεται ἐρήμην τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Ἡ χάρη Αὐτοῦ δίνει τή δυνατότητα καί τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς. ῾Οὐ τοῦ θέλοντος οὐδέ τοῦ τρέχοντος, ἀλλά τοῦ ἐλεοῦντος Θεοῦ᾽ (Ρωμ. 9, 16).

Τί μᾶς διδάσκει λοιπόν ἡ βιβλικο-πατερική παράδοση τῆς ᾽Εκκλησίας μας, πάνω στό θέμα τῆς ἀποκτήσεως τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος καί τῶν μυστικῶν τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς; Ὅτι κανείς δέν μπορεῖ νά ἀποκτήσει τή χάρη αὐτή τῆς παρουσίας Του, νά ἔχει συνεπῶς κανείς τόν Θεό μέσα του, ἄν δέν ἀγωνιστεῖ νομίμως. Καί νομίμως σημαίνει, μέ τή βοήθεια βεβαίως τοῦ Θεοῦ, νά ἀρχίσει τόν ἀγώνα καθάρσεως τοῦ ἑαυτοῦ του ἀπό τά ψεκτά λεγόμενα πάθη, ἰδίως κατά τοῦ κεντρικοῦ πάθους τοῦ ἀνθρώπου, τῆς φιλαυτίας (ἤ ἐγωϊσμοῦ), μέ τά παρακλάδια της, τῆς φιληδονίας, τῆς φιλαργυρίας καί τῆς φιλοδοξίας. 

῎Ετσι ὁ πνευματικός ἀσκητικός ἀγώνας εἶναι στοχευμένος: ὁ πιστός καλεῖται νά μεταστρέψει τή φιλαυτία σέ φιλοθεΐα καί φιλανθρωπία, σέ ἀγάπη ἀληθινή δηλαδή, γι᾽ αὐτό καί στή θέση τῶν τέκνων τῆς φιλαυτίας θέτει τήν ἐγκράτεια, τήν ἐλεημοσύνη καί προσφορά, τήν ταπείνωση. Στό βαθμό πού ὁ ἐκκλησιαστικός πνευματικός αὐτός ἀγώνας γίνεται μέ σωστό τρόπο, μέ τήν καθοδήγηση δηλ. τῶν ἁγίων μας καί τῶν ἐμπειροτέρων ἀπό ἐμᾶς χριστιανῶν, κυρίως δέ τοῦ πνευματικοῦ μας πατέρα, ἡ φιλαυτία ἐξαλείφεται, καθαρίζεται δηλ. ἡ καρδιά μας καί τή θέση της παίρνει, εἴπαμε, ἡ χάρη τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Ὅπου ἀγάπη ὅμως, ἐκεῖ καί ὁ Θεός, ὁ ἄνθρωπος δηλ. φτάνει στό σημεῖο νά εἶναι κατοικητήριον ᾽Εκείνου. Τήν κατάσταση αὐτή πού ἀκολουθεῖ τήν κάθαρση τῆς καρδιᾶς τοῦ ἀνθρώπου, ὅπου ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀρχίζει καί κυριαρχεῖ μέσα του, οἱ ἅγιοί μας ἔχουν ὀνοματίσει φωτισμό καί στή συνέχεια θέωση. 

Γι᾽ αὐτό καί συχνά ἀκοῦμε γιά τά στάδια τῆς πνευματικῆς ζωῆς: τήν κάθαρση, τό φωτισμό, τή θέωση. Εἶναι φανερό ὅτι ἀπό τά τρία αὐτά στάδια μόνο τό πρῶτο σχετίζεται ἰδιαιτέρως μέ τήν ἀσκητική προσωπική προσπάθεια, ἐκεῖ δηλ. πού ὁ πιστός φανερώνει τήν ἀγαθή του προαίρεση γιά προαγωγή τῆς σχέσης του μέ τόν Θεό. Μολονότι καί τό στάδιο αὐτό πραγματοποιεῖται μέ τήν ἐνίσχυση τοῦ Θεοῦ, τό δεύτερο καί τό τρίτο θεωροῦνται καθαρά δῶρα τοῦ Θεοῦ, γιά τά ὁποῖα ὁ πιστός δέν πρέπει νά ἀνησυχεῖ καθόλου οὔτε καί νά τά θέτει ὡς ὅραμα καί προορισμό του. Ὁ πιστός ὡς ὅραμά του ἔχει τή σχέση μέ τόν Θεό, ἀγωνίζεται στή βασική ἐντολή τοῦ Χριστοῦ, τήν ἀγάπη, μέ τήν ὁποία καθαρίζει τήν καρδιά του, καί ἀφήνει τόν Θεό ῾ἐλεύθερο᾽ νά προσφέρει, ὅσο θέλει καί ὅποτε θέλει, τά δῶρα τῆς παρουσίας Του, τό φωτισμό καί τή θέωση. 

Γι᾽ αὐτό καί τό οὐσιαστικότερο στοιχεῖο τελικῶς τῆς πνευματικῆς ζωῆς εἶναι ἡ ὑπομονή. ῎Ανθρωπος πού ξεκινᾶ τήν πνευματική ζωή καί ἀπαιτεῖ γρήγορα τήν ἀπόκτηση τῶν χαρισμάτων τοῦ Θεοῦ, ἤδη ἔχει βάλει ῾νάρκη᾽ στήν προσπάθειά του. Ὁ Θεός δέν εἶναι παιχνίδι ὥστε ἐμεῖς νά Τόν ῾κανονίζουμε᾽ στίς ἐνέργειές Του, ἀλλά ὁ παντοδύναμος καί πανάγαθος Θεός πού ἔχει τόν ἀπόλυτο ἔλεγχο τῶν πάντων, γνωρίζοντας τά πάντα στό ἀπόλυτο βάθος τους. ῎Ετσι ἡ ἀνυπομονησία ἀποτελεῖ σημάδι τελικῶς ταραγμένης ψυχῆς, ἄρα στήν πραγματικότητα φανερώνει τήν ἀπιστία τοῦ ἀνθρώπου καί τήν παρουσία τοῦ πονηροῦ. Δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι ὁ μέγας ᾽Ισαάκ ὁ Σύρος, στά ἀσκητικά του ἔργα, μνημονεύει ἕνα σπουδαῖο Γέροντα, ὁ ὁποῖος καθοδηγώντας ἕναν ἄπειρο νεαρό μοναχό, πού ῾βιαζόταν᾽ ν᾽ ἀποκτήσει τά χαρίσματα τοῦ Θεοῦ, τοῦ ἀποκάλυψε ὅτι ὁ ἴδιος ἄρχισε νά νιώθει τά χαρίσματα αὐτά μετά τά τριάντα πρῶτα χρόνια τῆς ἔντονης ἀσκητικῆς του ζωῆς.

Ἡ ἑορτή λοιπόν τῆς Πεντηκοστῆς μᾶς ἀποκαλύπτει γιά μία ἀκόμη φορά τό μεγαλεῖο τῆς πίστεώς μας, ἀφοῦ εἴμαστε κλημένοι σέ ἄπειρη αὔξηση μετοχῆς στό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί συγχρόνως μᾶς δείχνει τίς δυσκολίες πού ὑπάρχουν λόγω τῶν δικῶν μας ἁμαρτιῶν καί ἀδυναμιῶν. Εἶναι στή δική μας ὅμως τήν εὐθύνη νά ἀνταποκριθοῦμε στήν κλήση αὐτή, πού συνιστᾶ καί τήν ὑψηλότερη κλήση πού ὑπάρχει στόν κόσμο: νά εἴμαστε καί νά γίνουμε ῾συγκληρονόμοι Χριστοῦ᾽ (Ρωμ. 8, 17).